Nabożeństwo majowe

W maju naszą codzienną modlitwę ubogacamy śpiewem Litanii Loretańskiej, która dzisiaj stanie się przedmiotem naszych zamyśleń. Wszystkich, którzy zaczynają czytać „Różaniec”, odsyłam do naszych poprzednich rozważań o modlitwie.

Jest miesiąc maj, najpiękniejszy z miesięcy, bo to miesiąc zielony, miesiąc pierwszych kwiatów, miesiąc zakochanych. Wszystko w nim umajone, pachnące, świeże, czyste. Ten właśnie miesiąc oddaliśmy Matce Bożej. W kościołach odprawiane są nabożeństwa majowe, a polskim zwyczajem śpiewamy Litanię do Matki Bożej i pieśni maryjne przy krzyżach i kapliczkach przydrożnych. Ubrane są wtedy krzyże i kapliczki kwiatami, wstążkami. Wieczorem gromadzą się tam dorośli i dzieci, aby najpiękniejszymi tytułami chwalić Matkę Bożą. Leci glos echem od kapliczki do kapliczki, „i co czuje, i co żyje, niech z nami stawi Maryję”. Sługa Boży, arcybiskup warszawski z czasów powstania styczniowego, Zygmunt Szczęsny Feliński, ukochał to nabożeństwo i propagował je w kościołach i przy kapliczkach. Piękny to widok dla przejeżdżających, gdy widzą gromadkę rozmodlonych ludzi. Niektórzy zatrzymują się w drodze, aby przyłączyć się do modlitwy majowej.

Wszystkich czytających nasz „Różaniec” zachęcam i proszę: tak zorganizujcie sobie dzień, aby około zachodu słońca gromadzić się przy krzyżu lub kapliczce na modlitwę. Bądźcie też apostołami. Może trzeba podać kartkę przez wieś i każdą rodzinę zaprosić, i powiedzieć, o której godzinie się zbieramy. Trzeba wybrać lepiej śpiewających, aby prowadzili śpiewy. Wyznaczyć kogoś do czytania, kogoś do próśb. Nasi Czytelnicy będą wiedzieć, jak może wyglądać to nabożeństwo.

Najważniejszą modlitwą w nabożeństwie majowym jest Litania do Matki Bożej zwana Loretańską.

Co to znaczy litania? Jest to słowo greckie, a po polsku znaczy: prośba, błaganie. Każdy z nas przychodzi do Matki Bożej z jakąś prośbą i błaganiem. Loretańska dlatego, że pochodzi z Loreto, gdzie jest piękny kościół (bazylika), a w środku kościoła domek Matki Bożej z Efezu. Przewieźli go marynarze, aby nie został tam, gdzie są niewierni. Dlatego mówią, że przenieśli go aniołowie. W tym domku Matki Bożej ludzie mówili i mówią wiele próśb. Stąd zebrane prośby – litanie – mają nazwę Litanii Loretańskiej, bo są z Loreto.

Nasze siostry, które wydają nam „Różaniec”, też nazywają się loretanki i w swoich domach czczą czarną figurkę, taką, jaka jest w Loreto. Czczą Matkę Bożą Loretańską. Siostrę loretankę poznasz po tym, że na swoim welonie ma biały krzyżyk nad czołem.

Wróćmy jeszcze do Litanii Loretańskiej. W Loreto znana była już w XV w., a w 1558 r. Piotr Kanizjusz, święty, zapisał ją w swej książeczce do nabożeństwa. Za pośrednictwem jezuitów poznał ją cały chrześcijański świat. Niektóre wezwania litanijne są zrozumiałe, jasne, ale przy niektórych się zatrzymamy, aby je wytłumaczyć. Zanim przejdziemy do objaśnień Litanii, podam, jak powinno wyglądać całe nabożeństwo majowe przy krzyżu tub kapliczce.

ROZPOCZĘCIE

Gdy przyjdzie ustalona godzina, przewodnik nabożeństwa (może przyjedzie do Was zaproszony na któryś dzień ksiądz) rozpoczyna tak:

Przewodnik: W imię Ojca i Syna, i Ducha Świętego.
Wszyscy: Amen.
P. Zacznijcie, wargi nasze, chwalić Pannę świętą,
W. Zacznijcie opowiadać cześć Jej niepojętą. Przybądź nam, miłościwa Pani, ku pomocy, a wyrwy nas z potężnych nieprzyjaciół mocy. Chwała Ojcu i Synowi Jego Przedwiecznemu, i równemu Im w Bóstwie Duchowi Świętemu, jak była na początku, i zawsze, i ninie, niech Bóg w Trójcy jedyny na wiek wieków słynie.

Jest to początek „Godzinek”. Dobrze jest zacząć nabożeństwo tym wezwaniem, aby jedni sobie przypomnieli tę piękną modlitwę, inni się jej nauczyli. Można też dołączyć jedną zwrotkę z „Godzinek” codziennie inną, i poznamy całe „Godzinki”. Można teraz zaśpiewać „Chwalcie łąki umajone…” albo przewodnik usiali co dzień inną pieśń.

Przewodnik przed rozpoczęciem pieśni powinien zapowiedzieć, co śpiewamy, aby uczestnicy mogli znaleźć tekst w książeczkach. Teraz śpiewamy Litanię Loretańską według wybranej melodii.

LITANIA LORETAŃSKA

Kyrie, elejson.
Chryste, elejson.
Kyrie, elejson.
– Jest to greckie wezwanie, bardzo stare, śpiewane we Mszy świętej na przemian z kapłanem. Po polsku zna czy ono: Panie, zmiłuj się! Chryste zmiłuj się!
Chryste, usłysz nas.
Chryste, wysłuchaj nas.
Ojcze z nieba, Boże, zmiłuj się nad nami.
Synu, Odkupicielu świata, Boże,
Duchu Święty, Boże,
Święta Trójco, jedyny Boże,
– Wezwanie Boga w Trójcy, a Jedynego: Ojca i Syna, i Ducha.
Święta Maryjo, módl się za nami
– Maryja znaczy Gwiazda.
Święta Boża Rodzicielko,
– Boża Rodzicielka, najstarsze wezwanie, Bogurodzica!
Święta Panno nad pannami,
Matko Chrystusowa,
Matko Kościoła,
– Kościół to my, wszyscy wierzący. Ona jest Matką wierzących.
Matko łaski Bożej,
– Tak powiedział o Niej Archanioł Gabriel -pełna laski, bez grzechu.
Matko nieskalana,
Matko najczystsza,
Matko dziewicza,
Matko nienaruszona,
– Matka, a bez grzechu, zawsze Dziewica, a Matka
Matko najmilsza,
Matko przedziwna,
Matko dobrej rady,
Matko Stworzyciela,
Matko Zbawiciela,
Panno roztropna,
– Panna oznacza to samo, co Dziewica.
Panno czcigodna,
Panno wsławiona,
Panno można,
Panno łaskawa,
Panno wierna,
Zwierciadło sprawiedliwości,
– To znaczy lusterko. W niej widać samą sprawiedliwość, to znaczy świętość.
Stolico mądrości,
– Mądry to ten, który umie dobrze żyć.
Przyczyno naszej radości,
Przybytku Ducha Świętego,
– Przybytek to tyle, co namiot, mieszkanie. Ona jest mieszkaniem Ducha Świętego.
Przybytku chwalebny,
Przybytku sławny pobożności,
Różo duchowna,
Wieżo Dawidowa,
– Najpiękniejsza z budowli Dawidowych Maryja jest z rodu Dawida.
Wieżo z kości słoniowej,
– Kość słoniowa to bardzo cenna ozdoba.
Domie złoty,
– Tak piękna i droga.
Arko przymierza,
– W arce były tablice przykazań Bożych, arka to znak obecności Boga.
Bramo niebieska,
Gwiazdo zaranna,
Uzdrowienie chorych,
Ucieczko grzesznych,
Pocieszycielko strapionych,
Wspomożenie wiernych,
Królowo Aniołów,
– Matka Boża jest Królową, bo Jej Syn, Pan Jezus, jest Królem Wszechświata i wszystkich stworzeń.
Królowo Patriarchów,
Królowo Proroków,
Królowo Apostołów,
Królowo Męczenników,
Królowo Wyznawców,
Królowo Dziewic,
Królowo Wszystkich Świętych,
Królowo bez zmazy pierworodnej poczęta,
Królowo wniebowzięta,
Królowo różańca świętego,
Królowo pokoju,
Królowo rodzin,
– Jest to nowe wezwanie, tak bardzo nam teraz potrzebne, aby Matka Boża królowała w każdej rodzinie.
Królowo Polski,
Baranku Boży, który gładzisz grzechy świata, przepuść nam, Panie.
– Tak powiedział o Panu Jezusie św. Jan. Baranek zabity to Pan Jezus, bo wziął na siebie nasze grzechy, aby nas uwolnić od grzechu który zabija. Umarł, abyśmy mogli żyć.
Baranku Boży, który gładzisz grzechy świata, wysłuchaj nas, Panie.
Baranku Boży, który gładzisz grzechy świata, zmiłuj się nad nami.

P. Módl się za nami, święta Boża Rodzicielko,
W. Abyśmy się stali godnymi obietnic Chrystusowych (nie – Pana Chrystusowych!).
P. Módlmy się.
Chwila ciszy i przewodnik śpiewa lub odmawia sam:
Prosimy Cię, Panie Boże, dozwól nam, sługom swoim, cieszyć się trwałym zdrowiem duszy i ciała, a za przyczyną Najświętszej Maryi, zawsze Dziewicy, racz nas uwolnić od doczesnych utrapień i obdarzyć wieczną radością. Przez Chrystusa, Pana naszego.
W. Amen.

CZYTANIE

Teraz powinien ktoś dobrze przygotowany przeczytać fragment z Pisma Świętego lub inny wybrany tekst i pozostawić chwilę na medytację albo komentarz.

MODLITWA POWSZECHNA

Następnie odmawiamy lub śpiewamy modlitwę powszechną (to znaczy za wszystkich i wszyscy). Układa ją przewodnik, ale każdy może dopowiedzieć lub podać przewodnikowi swoją prośbę. Może ktoś w wiosce zmarł, może ktoś jest chory, może ktoś potrzebuje szczególnej modlitwy, może ktoś obchodzi imieniny albo dobrą rocznicę – pamiętajcie o nich. Módlcie się za Ojca Świętego, za biskupa, za kapłanów, za rodziców, za nauczycieli, za Ojczyznę, za tych, którzy rządzą, za lekarzy, za tych, którzy stracili wiarę przestali się modlić, za tych, którzy dawno nie byli u Komunii świętej, za tych, którzy prosili nas o modlitwę którym winniśmy modlitwę, za tych których kochamy i których kochamy za moło.

Jako przykład podaję jedną z propozycji takiej modlitwy. Wstęp i zakończenie mówi przewodnik, a prośby mogą mówić lub czytać przygotowani lub chętni.

P. Przez niepokalane ręce Matki Bożej do Ojca, który jest w niebie, zanieśmy z wiarą nasze pokorne prośby.

1. Za Kościół święty – za nas wszystkich wierzących, abyśmy byli wiernymi świadkami Chrystusa, światłością dla świata i solą ziemi. Ciebie prosimy.
W. Wysłuchaj nas, Panie!

2. Za Ojca Świętego, aby Matka Boża uchroniła go od złego człowieka, aby Bóg nam go zachował dla dobra świata, Kościoła i Polski. Ciebie prosimy.
W. Wysłuchaj nas, Panie!

3. Za naszych rodziców, za rodziców chrzestnych, za naszych nauczycieli, profesorów, kapłanów, katechetów, wychowawców, za wszystkich dobrych ludzi, którzy pomogli nam uwierzyć w Chrystusa i wytrwać przy Nim. Błogosław im, Boże, i wynagradzaj ich dobroć. Ciebie prosimy.
W. Wysłuchaj nas, Panie!

4. Za nasze rodziny, za Ojczyznę naszą, aby Bóg nam dał rządy mądrych, dobrych ludzi, za urzędników, policjantów, strażaków, za tych, którzy nas bronią, strzegą nas i nam służą. Błogosław im, Boże, aby cieszyli się zaufaniem, życzliwością i wdzięcznością nas wszystkich. Ciebie prosimy.
W. Wysłuchaj nas, Panie!

5. Za zmarłych z naszych rodzin, za tych, których śmierć zastała nieprzygotowanych, za tych, którzy zginęli w wypadkach, za tych, którzy odeszli bez spowiedzi i Komunii świętej. Okaż im, Boże, swoje wielkie miłosierdzie. Ciebie prosimy.
W. Wysłuchaj nas, Panie!

6. Za tych, których kochamy i których kochamy jeszcze za mało. Za tych, którzy prosili nas o modlitwę, którym winniśmy modlitwę. Błogosław im, Boże. Ciebie prosimy.
W. Wysłuchaj nas, Panie!

Można dodać jeszcze inne aktualne wezwania, ale powinny być dobrze przygotowane i poprawnie wypowiedziane. Można zostawić chwilę ciszy, aby każdy mógł powiedzieć w sercu swoją prośbę. Na koniec przewodnik zapowiada:

P. Wznieśmy teraz ręce i wołajmy do Ojca w niebie, jak nas nauczył Pan Jezus: Ojcze nasz,
W. Któryś jest w niebie…
P. Wysłuchaj, Ojcze z niebios, Boże, Panie, litanie zebranego tu Kościoła. Wysłuchaj modlitwy całej naszej wioski (wspólnoty). Ty nie odmówisz prośbie ojców, matek, dzieci, więc wysłuchaj i nas, tu zgromadzonych, bo Ty jesteś Bogiem naszym, Ojcem naszym, który żyje i króluje na wieki wieków.
W. Amen.

ZAKOŃCZENIE

P. Na zakończenie naszego nabożeństwa przeprośmy Ojca w niebie za wszystkie nasze zaniedbania i grzechy, i polećmy się opiece Matki Bożej: Spowiadam się Bogu Wszechmogącemu
W. I wam, bracia i siostry…
P. Niech się zmiłuje nad nami Bóg Wszechmogący i odpuściwszy nam grzechy, niech nas doprowadzi do życia wiecznego.
W. Amen.
P. Pod Twoją obronę
W. Uciekamy się…
P. Noc spokojną i koniec życia szczęśliwy niech nam da Wszechmogący Bóg: Ojciec i Syn, i Duch Święty.
W. Amen.
P. Przekażmy sobie znak pokoju.

Każdy z uczestników powinien pożegnać się z innymi oraz przekazać pozdrowienia dla rodziny. Na zakończenie można zaśpiewać „Zapada zmrok.. ”, „Wszystkie nasze dzienne sprawy… ” lub inną pieśń stosowną na zakończenie dnia.

***

Szczęść Boże wszystkim, którzy tak lub lepiej będą się w maju modlić przy kapliczkach i krzyżach przydrożnych. Pomódlcie się i za siostry loretanki, i za mnie.

Artykuł pochodzi z Miesięcznika Różaniec – Maj 1997 r.