Prawda prostaczków

Do skarbca kultury należy opowieść o prostaczku, który po swojemu zrozumiał katechezę o moralnej różnicy między dobrym a złym uczynkiem: „Dobry, to jak Kali zabrać komu krowę…”.

Mało kto zważa na gorzką puentę, jaką dał Sienkiewicz: „Staś był zbyt młody, by zmiarkować, że podobne poglądy na złe i dobre uczynki wygłaszają i w Europie – nie tylko politycy, ale i całe narody” (W pustyni i w puszczy, r. 35). Noblista kpi nie z sympatycznego Sudańczyka, lecz z hipokryzji Anglików, Niemców i pozostałych nowoczesnych plemion Europy, która już zaczęła dziczeć według zasady Bismarca: „Siła ponad prawem”.