Sanktuarium Świętego Domku w Loreto we Włoszech jest jednym z najbardziej znanych w Europie. Przywołuje ono w pamięci tajemnicę Wcielenia, które dokonało się w mieszkaniu Maryi w Nazarecie. Znajduje się w nim „według antycznej i żywej tradycji” (Jan Paweł II) ziemski dom Najświętszej Maryi Panny przeniesiony do Loreto w 1294 r.
Święty Domek w Nazarecie składał się z dwóch części: groty wykutej w skale, w której obecnie znajduje się bazylika Zwiastowania, oraz części murowanej. Tradycja loretańska mówi, że w 1291 r. ta właśnie dominowana do groty część przeniesiona została przez Aniołów najpierw do Hirii (była Jugosławia), potem w 1294 r. w okolice Loreto (Lauretum czyli Wawrzynowe Wzgórze) na terytorium Recanati.
Ten maleńki budynek (9,52 m długości i 4,10 m szerokości) o surowych ścianach przyciąga i zmusza do refleksji i modlitwy.
W XV w. Domek otoczyły mury wspaniałej bazyliki. Z czasem powstał tu cały kompleks budowli uważanych za jeden z największych i najpiękniejszych w Italii. Należy do nich m.in. wspaniały w swej architekturze Pałac Apostolski i Pałac Ilirski, w ostatnich czasach przebudowany i przystosowany do potrzeb chorych pielgrzymów. Jest tu też audytorium im. Jana Pawła II na 900 miejsc.
W Loreto króluje Matka Boża Loretańska, której kult sięga końca XII w. Każdy, kto pielgrzymuje do sanktuarium, do Niej właśnie zanosi swoje prośby. Obecna statua Matki Bożej wykonana została z drewna cedru libańskiego, pochodzącego z ogrodów watykańskich w 1922 r. Zastąpiła ona figurę zniszczoną przez pożar w 1921 r. Od niepamiętnych czasów Matka Boża Loretańska ubierana jest w bogato zdobioną dalmatykę.
Do Loreto zawsze zdążali pielgrzymi. Byli wśród nich papieże, święci, artyści, naukowcy, a przede wszystkim zwykli, prości ludzie, którzy przynosili tu swoje prośby i dziękczynienia O tym, że odchodzili wysłuchani, świadczą liczne laski i cuda, które się w sanktuarium dokonywały. Przyjeżdżają tu także chorzy, dla których Matka Boża Loretańska jest opiekunką i ostoją w cierpienia Od kwietnia do końca października organizowane są specjalne „białe pociągi”, przywożące chorych do sanktuarium. Matka Boża z Loreto jest także patronką wszystkich domów i rodzin, emigrantów oraz ludzi podróżujących samolotami.
W bazylice na uwagę zasługują kaplice różnych narodów. Jest wśród nich także kaplica polska, w której oglądać można m.in sceny uwieczniające Maryję jako Królową Polski, a także sceny z naszej historii: zwycięstwo Jana III Sobieskiego pod Wiedniem i Cud nad Wisłą. Na tym jednak nie kończą się związki Loreto z Polską. Tuż za murami bazyliki znajduje się cmentarz wojenny z 1944 r. W 1080 grobach spoczywają tu prochy żołnierzy polskich, którzy brali udział w walkach na adriatyckiej linii frontu Przy bramie głównej spogląda na rzędy mogił Chrystus dźwigający krzyż (kopia figury sprzed warszawskiego kościoła Świętego Krzyża). W marmurze wykuty jest wizerunek Matki Bożej Ostrobramskiej.
Kult Matki Bożej Loretańskiej znany jest na całym świecie. Nic dziwnego więc, że po siedmiuset latach nie ma takiej pory dnia czy roku, by w Świętym Domku przed ciemnym obliczem Maryi z Dzieciątkiem nie było pogrążonych w modlitwie pielgrzymów.
Artykuł pochodzi z miesięcznika Różaniec – Grudzień 1995
Wydawnictwo Sióstr Loretanek POLECA
Życie Maryi
ks. Andrzej Zwoliński
Celem niniejszej książeczki jest zebranie tego, co mówi o Maryi Pismo Święte, ale też zatrzymanie się nad przekazem Tradycji i okolicznościami, które wynikają z nauk historycznych dotyczących epoki obecności Maryi na ziemi. Każdy fragment Jej życia może bowiem stać się przedmiotem zadumy i źródłem pogłębiania czci i szacunku dla Niej.
